Tuig kapin na ang milabay apan wala nabag-o ang kahimtang sa mga lumulupyo sa Canlaon City, Negros Oriental, La Carlota City ug La Castellana sa Negros Occidental; nga labing apektado sa padayon nga pagbuga og asuple sa Bulkang Kanlaon ug subling pagbuto niini. Dili ikalimod ang pagkaguba sa ilang panginabuhi ug gani niabot sa punto nga kinahanglan silang mobakwit para malikayan ang risgo sa nasambit nga kalamidad.
Karon nga balik klase na usab ang mga kaestudyantehan, napugos ang pipila nga mupauli sa tagsa-tagsang panimalay nga walay klarong suporta gikan sa reaksyonaryong gobyerno. Apan ang kadaghanan namalhin sa mga covered courts sa barangay ug aduna usab nagpabilin sa kilid sa mga eskwelahan. Kini taliwala sa “tent city” nga nahamtang sa Himamaylan City nga nagbalor og ₱12 milyon. Gikan pa sa pagtukod nila niini niadtong Pebrero, wala nagamit sa mga apektado ang maong pasilidad.
Dugang niini, ang mga evacuation sites sa Negros Occidental, maka-akomodar lang og 9,679 ka pamilya o 48,350 ka indibidwal. Kulang kaayo kini sa panahon nga moabot na sa 12 km radius ang danger zone sa palibot sa bulkan ug mukabat sa 20,000 ka pamilya o 100,000 ka indibidwal ang mobakwit. Unya, ang 10,330 ka pamilya ug 51,000 ka tawo walay puluy-an sa mga sunod nga inadlaw.
Sumala pa ni Ka JB Regalado, tigpamaba sa Leonardo Panaligan Command-New People’s Army Central Negros Guerrilla Front, tataw kaayo nga ang tikang sa reaksyonaryong gobyerno wala hunahunaa og tarong. Dili tukma sa demanda sa mga lumulupyo, ug labaw sa tanan, dili pangmalahutayon. Nagpasabot kini nga pakyas ang tikang sa reaksyonaryong gobyerno ug nagwaldas lang kini og minilyon nga wala napuslan sa mga biktima nga gialokaran niini.
Dili na kini bag-o sa kasinatian sa mga Negrosanon, ug gani sa tibuok katawhang Pilipino.
“Kung ikaguol sa yanong katawhan ang panahon sa kalamidad, kini ikalipay sa mga pulitiko tungod aduna sila’y rason nga magpagawas og kwarta aron dili mabantayan ang ilang pagpangamkam og dakong bahin niini,” dugang ni Regalado.
Busa, kinahanglang maghugpong ang katawhang Negrosanon sa pagdemanda sa haom nga solusyon sa problemang gisagubang nila karon, ug gani ikonsidera ang pagkamalahutayon sa maong solusyon. Ipakita sa kadalanan sa kasyudaran ug kabukiran ang ilang kayugot sa hinay, dili haom og puno sa korapsyon nga mga programa alang sa kalamidad susama sa pagbuto sa Kanlaon.
Kinahanglang panilngon ang US-rehimeng Marcos II sa ilang responsibilidad sa pumuluyo nga pila na kabulan nag-antus sa pagkadislokar sa ilang panginabuhian.
