Download here: PDF
Butad nga pangilal-an han pag-ungbaw han imperyalismo nga US ha Pilipinas an dayag nga pagbalik han mga base militar hini ha nasud ngan waray wantas ngan tikadagko nga war games ha katunaan, kadagatan ngan kahanginan han nasud. Dugang hini nga ginpapahugot an kontrol han imperyalismo nga US ha neokolonyal nga estado han Pilipinas labina ha niyutiyo nga Armed Forces of the Philipines (AFP).
Usa kadekada na yana nga tuig an Enhanced Defense Cooperation Agreement (EDCA), an tratado nga utro nga nagtugot ha mga base militar han US ha nasud. Sugad han nahiuna nga diri pantay nga kasarabutan nga Military Bases Agreement, ginlugwayan hini an pagtindog han militar han US hin mga base ngan pasilidad ha Pilipinas agud magpusisyon hin mga tropa, ngan mag-istak hin mga armas ngan higamit pan-gerra.
Ha sakob han 10 katuig nga pag-eksister han EDCA, diri mamenos ha siyam nga base militar an igintindog han US nga an kada usa butaray nga nagtatamak ha soberaniya han nasud. Pangilal-an ini nga diri tinuod nga may katalwasan an nasud, ngan waray ini naglulugaring nga pan-gawas nga palisiya. Dara-dara hini an pankatilingban nga kawaray hustisya ngan peligro. Ini liwat nga mga base militar an pinakadagko nga lansaran hin mga war games nga naghihibang ngan nagbubutang ha kadelikaduhan ha katawhan Pilipino.
1) Ano an EDCA?
An EDCA usa nga pandepensa nga karasabutan giutan han gubyerno han US ngan Pilipinas nga kadugtong han Mutual Defense Treaty (MDT) ngan PH-US Visiting Forces Agreement (VFA). Ginpirmahan ini han hadto anay sekretaryo ha depensa nga hi Voltaire Gazmin ngan han embahador han US ha Pilipinas nga hi Philip Goldberg, ha Manila hadton Abril 28, 2014. Iginregalo han hadto anay rehimen Aquino II an ginpirmahan nga tratado kan hadto anay US President Barack Obama han bumisita hiya ha nasud.
An kasarabutan mayda pasiuna nga 10 katuig nga epektibidad, nga otomatiko nga magpapadayon kun diri igpabasura han anuman nga gapil. Nagtikang an erestorya para ha EDCA hadton Agosto 2013 ngan inagi ha walo kaserye han diskusyon.s An syahan nga ngaran han kasarabutan Increased Rotational Presence Framework Agreement o pagpaagsub han “pagbisita” han mga tropa nga Amerikano ha ilarum han VFA. Nareyalisar han imperyalismo nga US nga haligot an sugad nga balayan sanglit mas ginpahiluag agud ighagudalan an mas permanente nga presensya han mga tropa hini ha nasud.
Ginkukunsidera han Pilipinas ngan US an kasarabutan komo “pan-ehekutibo nga kasarabutan” (kasarabutan giutan han mga presidente) ngan diri usa nga pormal nga tratado. Taktika ini han duha nga gubyerno agud malusutan an panginahanglan nga umagi ngan ratipikahon (padig-unon) han kada tagsa nga senado an kasarabutan.
Ha ilarum han EDCA, gintutugutan an base militar han US ha Pilipinas diin butaray nga waray kontrol an gubyerno han nasud ha mga aktibidad han mga sundalo nga Amerikano dinhi.
2) Pira na an “EDCA site” o base militar han US ha Pilipinas?
Basar ha Artikulo III, Seksyon 1 han kasarabutan, nakasurat nga poyde maghimo an mga pwersa han US hin “mga pagpahiara; pagbalhin; pagsuporta ngan kasumpay nga aktibidad; pagkarga hin gas ha pankahanginan nga sarakyan; pag-istasyon hin mga sarakyan; temporaryo nga pagmentinar hin mga sarakyan, barko ngan edro; temporaryo nga akomodasyon han mga tawuhan; komunikasyon; pagdeploy han pwersa ngan higamit; ngan iba pa nga aktibidad nga mapagsasabutan han mga Partido.” Poyde liwat magtindog an US hin mga pasilidad nga ginkikinahanglan hini para ha pabalay han mga tropa ngan ira mga armas ngan higamit.
Ha presente, mayda siyam nga deklarado nga “EDCA site” o base militar han US ha Pilipinas. Nahiuna nga gin-aprubahan han Mutual Defense Board-Security Engagement Board (MDB-SEB) an lima nga base hadton Marso 19, 2016. Kalakip hini an Cesar Basa Air Base ha Floridablanca, Pampanga; Fort Magsaysay Military Reservation ha Nueva Ecija, Lumbia Airport ha Cagayan de Oro; Antonio Bautista Airbase ha Puerto Princesa, Palawan; ngan Benito Ebuen Air Base ha Cebu.
Gindugangan han MDB-SEB an mga “EDCA site” hadton Pebrero 2023 ha ngaran han “pangandam” ha “tarhug han China.” Amo ini an Naval Base Camilo Osias ha Santa Ana, Cagayan; Lal-lo Airport ha Lal-lo, Cagayan; Camp Melchor Dela Cruz ha Gamu, Isabela ngan Balabac Island ha Palawan.
Ha hangyo han US, poyde “pagsabutan” nga himuon nga “EDCA site” an anuman nga pampubliko ngan pribado nga katunaan ha nasud. Sanglit, an Pilipinas magseserbe nga usa nga dako nga base militar han imperyalismo nga US. An pagtransporma ha nasud komo base militar kadugtong han mga base hini ha South Korea ngan Japan.
Ha usa kadekada, iginreport han gubyerno han US nga inabot ha $109 kamilyon an igin-alutaga han Department of Defense hini para ha mga pan-imprastraktura nga proyekto ha mga “EDCA site.” Pinakadako nga gastos dinhi an gin-alutaga ha pagpauswag ha “EDCA site” ha Basa Air Base. Nagbuhos dinhi hin masobra $59 kamilyon para ha usa nga warehouse, imprastraktura para ha command and control, fuel storage ngan aircraft parking.
Para ha 2025, nag-alutaga naman an rehimen Biden hin $128 kamilyon para ha plano nga 36 nga bag-o nga mga proyekto ha EDCA sites. An gastos han imperyalismo nga US ha mga pasilidad o istruktura nga igintindog posible sukton ha gubyerno han Pilipinas basar ha “konsultasyon” ha panahon nga babayaan na ini han mga sundalo nga Amerikano sukwahi ha ginsesering nga otomatiko nga pananag-iya na ini han Pilipinas. Dugang pa dinhi an gastos mismo han gubyerno han Pilipinas gamit an pondo han katawhan Pilipino.
3) Kay ano mayda sundalo ngan armas han US gawas han “EDCA site”?
Gintutugutan han EDCA nga gamiton han US anuman nga oras an mga kalsada, erport ngan duongan ngan iba pa nga mga pansibilyan nga pasilidad diin man ha Pilipinas. Ha Art. III, Sek.2, nakasurat nga “Kun gin-aro, bubuligan han mga gintudlok nga otoridad han Pilipinas an pagseguro han pag-agi o temporaryo nga akses han mga pwersa han US ha mga pampubliko nga katunaan ngan mga pasilidad (kalakip an mga kalsada, duongan ngan erport), kalakip adton pananag-iya o aada ha kontrol han lokal nga gubyerno, ngan iba pa nga tuna ngan pasilidad.” Gin-gagamit yana an termino nga “temporaryo” para tugutan an pagpapagamit ha mga pwersa han US ha mga lugar bisan waray ha listahan han upisyal nga “EDCA site.”
Mayda nalutaw nga diri mamenos ha walo pa nga diri deklarado o sikreto nga base militar han US ha Pilipinas kun diin tag-iha nga nakapondo an mga tropa nga Amerikano ngan mga armas ngan higamit pan-gerra hini. An iba hini mayda nahireport nga igintitindog nga mga imprastruktura para ha mga sundalo nga Amerikano. Ha pira nga lugar naman, bisan pa man waray upisyal nga pag-ako nga gin-gagamit han US, agsub nga makikit-an han mga tropa nga Amerikano, panmilitar nga sarakyan ngan mga armas. Natatagan hin akses dinhi an imperyalista nga US resulta han EDCA.
Pira hini an masunod:
Subic, Zambales
Usa ha diri upisyal nga “EDCA site” an Subic Bay Freeport (SBF), an anay pinakadako nga base militar hini ha Asia, nga nagseserbe yana nga talyer han mga bokis-de-gerra han US. Matatad-an liwat dinhi an Subic Drydocks Corporation, bug-os nga pananag-iya han Cabras Marine Corporation, nga nagdudumara ha mga pasilidad han dry docks han US Navy. Ha Enero-Hulyo 2024, gin-upay han SDS an 30 nga barko han US Navy. Usa hini an USNS Millinocket nga iginpailaurum ha “overhaul” ha Subic tikang Enero 29 tubtub Hulyo 31 o ha sulod han 183 kaadlaw. Gin-upay liwat hini an ocean surveillance vessel nga USNS Victorious ha sulod han 85 kaadlaw ngan an USS Manchester ha sulod han pito kaadlaw.
Gawas ha mga dry dock, pananag-iya han Cerberus Capital Management LP an iba pa nga pasilidad ha SBF. Ini nga kompaniya mayda hiluagan nga pamumuhunan ha mga kompaniya ha depensa han US sugad han M1 Support Services para ha mga edro nga pan-gerra han US Air Force, Navistar Defense, tagahimo han mga panmilitar nga sarakyan ngan Tier 1 Group nga nagtetreyning han mga mersenaryo.
Ilocos Norte
Prinsipal nga gin-gagamit han US ha mga war games ngan istakan han armas an hedkwarters han 4th Marine Brigade Landing Team ha Camp Cape Bojeador Military Park ha Barangay Bobon, Burgos, Ilocos Norte. Gintindog an hedkwarters ha barangay hadton 2022. Naglulupgop ini ha 30 kaektarya nga katunaan ha baybayon han barangay ngan direkta nga nakatan-aw ha South China Sea ngan Taiwan Strait. Mayda ini pader nga 800 metros an kahilabaon, dakmol nga 15 metros ngan pundasyon nga upat kametro tipahitaas ngan walo kametro tipailarum. Gintutuohan nga gin-gagamit an hedkwarters para imonitor an gios han China ha mando han imperyalismo nga US.
Labot hini, gin-gamit han US an Laoag City Airport komo refueling station han US Marine Corps. Ha nasering nga erport liwat iginpusisyon han US Army Pacific Command an ground-based nga missile system nga Typhon Mid-Range Capability nga gin-gamit ha Balikatan Exercises 2024. Nahiuna nga igin-anunsyo nga tatanggalon ini han US hadton Septyembre kundi waray-paliwanag ini nga iginpapabilin ha sibilyan nga erport. Pira kabeses na nga nagpahayag hin pahimatngon an China ngan Russia ha presensya hini nga missile system ha Pilipinas, nga syahan ngan nag-uusahan ha rehiyon han Asia.
Cagayan Valley
Dugang ha duha nga “EDCA site” ha Cagayan Valley, nagpipirme an mga tropa nga Amerikano ha damo nga bungto ha rehiyon.
Ha Batanes, mayda gintindog nga “Humanitarian Assistance Disaster Response (HADR) warehouse” an US ha bungto han Itbayat. An warehouse ginpondohan han US ngan gintindog kabakyang an mga sundalo han AFP. Gin-gagamit ini han 3rd Marine Expeditionary Forces han US ngan Joint United States Military Advisory Group para ha “HADR mission” kahuman han kalamidad. Mayda liwat detatsment nga ginpupwestuhan han US ha Mavulis Island, Itbayat. Gin-ukad an palibot han pyer han Basco para makagduong an dagko nga barko nga nabal han US.
Ha Cagayan naman, gin-gagamit hini an mga pasilidad han AFP ha Calayan Island, Calayan ngan Fuga Island ha Aparri. Nagamit liwat hin iba pa nga pasilidad an mga sundalo han US ha bungto han Lal-lo, gawas ha Lal-lo Airport nga usa nga “EDCA site.”
Aurora
Dirudiretso an transpormasyon han pansibilyan nga pasilidad nga Aurora Pacific Economic Zone and Freeport Authority (APECO) ha Casiguran, Aurora ngadto ha usa nga pasilidad para ha militar han US ngan mga Amerikano nga kompaniya han armas. Hadton 2019, nakigsarabot an hadto anay rehimen Duterte ha US para ha konstruksyon han usa nga panmilitar nga duongan ha Casiguran nga kunuhay gagamiton han Philippine Navy. An nasering nga proyekto (Casiguran Port Construction Project) nabalor hin ₱1.3 kabilyon.
Kadungan hini, nadabi an US ha pagpapauswag han erport nga aada ha sakob han sona nga pan-ekonomiya. Hadton 2020, nahibalita nga interesado an US ha pagtindog han usa nga drone base dinhi komo parte han pagpapakusog han panmilitar nga presensya hini ha rehiyon. Nahibalita liwat an pagsakob han Amerikano nga kompaniya nga Newark para dugang pa nga “pauswagon” an duongan ngan ig-andam ini ha pagsakob han mga Amerikano nga kompaniya ha armas ha APECO.
Kadugtong an pagpapauswag han duongan ngan erport ha plano han US nga himuon nga “logistics hub” an 1,300-kaektarya nga sona nga pan-ekonomiya. Hadton Septyembre, pormal nga igindeklara an APECO komo “national defense hub” o pasilidad nga poyde pwestuhan hin tropa, higamit-militar, sistema han komunikasyon ngan iba pa. Ginsering liwat ni Sec. Gilbert Teodoro han Department of National Defense (DND) nga plano han AFP nga magtindog hin kampo militar mismo ha sakob hini.
Catanduanes
Ha Catanduanes, nahireport an plano nga pagtindog han base nabal ha Long Range Navigation o Loran Station ha bungto han Bagamanoc. Sigon ha mga residente, segurado hira nga gagamiton ini han mga sundalo han US komo usa nga base para ha mga barko ngan armas ha gerra. Labot ha destroso han mismo nga base ha seguridad han Pilipinas, segurado nga mapapalayas an mga parag-uma ngan parupangisda nga naukoy ha lugar nga target butangan han base nabal.
Damo liwat an mawawarayan hin pakabuhi kun gamiton han mga sundalo nga Amerikano ngan Pilipino an mga kaabakhan, umhanan, baybayon ngan dagat para maglansar hin mga war games, ehersisyo militar ngan iba pa nga pagpadasig hin kusog.
Marawi City
Ha Marawi City, maaram an mga lider han komunidad ha pagtindog han usa nga base militar gamit an pondo han EDCA ha “ground zero,” kundi waray ini isapubliko han gubyerno. Iginreport liwat han nasering nga mga lider an larang nga magtindog hin ispesyal nga sona nga pan-ekonomiya ha nasering nga lugar.
4) Mayda ba kontrol an Pilipinas ha mga “EDCA site”?
Waray kontrol an gubyerno nga Pilipinas ha mga “EDCA site.” Sukwahi ha ginsesering hini ha publiko nga magpapabilin ha ilarum han otoridad han Pilipinas an mga lugar, igintalaan han EDCA nga aada ha poder han militar han US an desisyon nga tugutan nga makasakob an mga upisyal han gubyerno han Pilipinas kun nasubay ini ha “pan-operasyon nga katalwasan ngan mga rekisito nga panseguridad” (Art. III, Sek. 5).
Labot dinhi, diri tatagan hin higayon an Pilipinas nga gamiton an mga pasilidad ngan mga higamit nga igsasakob han US ha “EDCA site”. Ha Art. IV, Sek. 3, igintalaan “an mga igpupwesto nga higamit han US, para ha eksklusibo nga gamit han mga pwersa han US.”
Dugang pa, libyano gud nga makakapagawas-sakob han mga armas nukleyar an US ha mga base militar. Kabaliskaran ini ha iginparayaw nga probisyon ha EDCA nga nagdedeklara nga an ipapasakob nga armas han US diri lalakipan han mga armas nga nukleyar (Art. IV, Sek. 6), waray poder an gubyerno han Pilipinas nga seguruhon nga ginsusunod ini han militar han US. Ngani, ha Art. IV, Sek. 4, nakasurat nga an mga pwersa ngan kontraktor han US “tatagan hin waray tubtuban nga akses ha mga Ginkasarabutan nga Lugar ha ngatanan nga karukayaknon kasumpay han pagdedeploy ngan pagbobodega han mga pandepensa nga higamit, mga suplay ngan mga armas.” Ha ilarum han MBA, gintutuohan nga nakapagpwesto an US han mga armas nga nukleyar ha Pilipinas nga waray igpapahibaro han US kun pira ngan diin, ngan waray liwat pag-adman han mga nakalabay nga nawotawo han gubyerno.
Waray na ngani kontrol ha base militar, gintatagan pa han EDCA hin ispesyal nga pribilehiyo an US ngan gintatagad nga usa nga soberano nga poder nga mayda ekstra-teritoryal nga mga katungod. Ha Art. VII, Sek. 1, nakasurat nga poyde gamiton han mga pwersa han US an kuryente, tubig ngan iba pa nga yutiliti nga an kabaraydan pareho han ginsusukot ha gubyerno han Pilipinas ngan waray sukot nga buhis. Sugad liwat, ha Art. VII, Sek 2, “gintatagan-otoridad an US nga magpadalagan han kalugaringon hini nga sistema nga telekomunikasyon” ngan “an paggamit han radio spectrum ihahatag hin libre ha US.”
5) Panmilitar nga imprastruktura para ha tikadako ngan permanente nga presensya
Ginpirmahan an EDCA ha balayan han “pagbirik ha Asia” han US para pugngan an paghiluag han poder han karibal hini nga imperyalista nga China. Ha ilarum hini nga “pagbirik,” ginbalhin han US an 60% han mga pwersa nga nabal ha rehiyon. Ini nga paglobo han presensya nanginahanglan hin dugang nga mga duongan, erport, baraks ngan iba pa nga pasilidad. An pagbalik han mga tropa han US ha mga daan nga base ngan pag-abre hin mga bag-o, kaparte hini nga “pagbirik.”
Instrumento an EDCA ha pagkarawat han tinagdamo ngan panmaihaan nga deployment han mga tropa nga Amerikano ha rehiyon, nga napirme ha nasud ha tahub han mga war games ngan iba pa nga aktibidad militar. Libre nga nagagamit han mga sundalo nga Amerikano an mga pasilidad han AFP ngan mga “EDCA site” hini nga mga treyning ha kahibangan han mga Pilipino. Ini nga mga aktibidad gintatalaan han Mutual Defense Board and Security Engagement Board (MDB-SEB).
Hadton 2018, iginreport han MDB-SEB an paglansar hin 261 nga gintig-ob nga aktibidad han US ngan Pilipinas ha nasud. Dinako ini ngadto ha 281 hadton 2019, nagin masobra 300 hadton 2020 ngan dinako pa hadton 2022 hin diri malahos han 400 nga mga aktibidad. Tigda ini nga linobo ngadto ha masobra 500 hadton 2023 ngan gintatantiya nga mas madako pa ha 2024.
Klaro liwat nga ginlaladawan han natikadako nga ihap han mga napartisipar ha Balikatan war games—an nangunguna nga war games han US ngan Pilipinas ha nasud—an natikahiluag nga panmilitar nga presensya han US ngan mga alyado nga langyaw nga nasud hini ha Pilipinas. Hadton 2014, mayda haros 2,500 nga tropa nga Amerikano an pinartisipar ha Balikatan. Dinako ini ngadto ha 5,000 hadton 2016 ngan gintalaan unta an pagpartisipar han mayda 6,500 nga sundalo nga Amerikano hadton 2020 kundi nakansela an Balikatan tungod ha pandemya. Bisan ha pungkay han pandemya nga Covid-19, ginpadayon an Balikatan diin pinartisipar an limitado nga ihap han tropa nga Amerikano nga 225.
Hadton 2022, masobra 5,100 nga sundalo nga Amerikano an pinartisipar ha treyning. Ginamit hira hin 50 nga edro nga pan-gerra, upat nga barko nga nabal, 10 nga amphibious craft (sarakyan nga poyde ha tuna ngan tubig), upat nga HIMARS rocket system launchers, ngan upat nga Patriot missile systems. Kaupod liwat ha treyning an 40 nga tawuhan han Australian Defense Force.
An Balikatan 39-24 yana nga tuig an makukunsidera nga pinakadako ha kasaysayan nga ginpartisiparan han haros 16,000 nga sundalo. Kaupod dinhi an 11,000 nga sundalo nga Amerikano ngan 5,000 nga tropa nga Pilipino ngan mga sundalo han Australia ngan France. Sinakob liwat ha nasud an mga tinaglawas nga upisyal militar han 14 pa nga langyaw nga nasud agud magpartisipar ngan magserbe nga taga-obserbar.
Ha syahan nga higayon, gindara han US an Balikatan ha gawas han pandagat nga teritoryo han Pilipinas, kaupod an pwersa nga nabal han France. Antes hini, iginhimo han US an “makasaysayan” nga pandagat nga maniobra kaupod an Pilipinas, Australia ngan Japan. “Makasaysayan” liwat hini nga gindeploy ha nasud ngan ha Asia an bag-o nga Typhon Missile System (TMS), nga ginkokomponer han upat nga missile launcher nga may kapasidad nga magpalupad hin misayl ha distansya nga 1,600 kakilometro.
Naghimo liwat hin bag-o nga mga war games an US ha naglabay nga dekada kalakip an Cope Thunder ngan Maritime Cooperative Activity (MCA) ha West Philippine Sea. Duha nga serye han pankahanginan nga war games nga Cope Thunder naman an ginlansar han US, usa hadton Abril ngan usa hadton Hulyo.
Mayor nga mga war games han Enero-Agosto 2024
Tikang Enero tubtub Agosto yana nga tuig, haros kada duha kaadlaw mayda ginlalansar nga war games an mga pwersa militar han US ha katunaan, kahanginan ngan kadagatan han Pilipinas. Kaupod nira an mga kaalyado nga pwersa militar ngan mga nawotawo hini nga Armed Forces of the Philippines (AFP). Nahirekord ini nga mga war games ha sakob han diri mamenos ha 105 ha 244 kaadlaw, diin pinakamaiha ngan waray hunong ini tikang Abril 7 tubtub Hunyo 21 (76 kaadlaw). Ha kabug-usan, pinartisipar hini an diri mamenos ha 21,000 nga tropa nga Amerikano, mga sundalo nga Australian, Canadian, Japanese, French ngan iba pa nga mga langyaw nga tropa.
Diri la pipira an higayon nga magkadungan an duha tubtub tulo nga war games ha nasud. Pinaagi hini, permanente na nga nakakapirme an mga tropa nga Amerikano ha nasud.
Antes ngan kahuman han mga war games, wala-tuo nga miting, pangandam ngan inspeksyon an ginlalansar han langyaw nga mga upisyal militar ha lugar han mga aktibidad. Ha walo kabulan, haros 20 nga higtaas nga klase han miting an ginhimo han mga upisyal militar han US ha AFP, Department of National Defense ngan Malacañang.
6) Pagtipa han katawhan Pilipino ha EDCA
Tikang han pirmahan an EDCA, wala-tuo an paningkamot han mga makanasud ngan demokratiko nga organisasyon para atuhan ngan igpabasura an kasarabutan. Tikang ha mga ligal nga pakigbisog, mga demonstrasyon ngan internasyunal nga kampanya, nagpapadayon tubtub yana an pagtindog han katawhan Pilipino kontra ha EDCA.
Waray pa usa kabulan kahuman pirmahan an kasarabutan, nagsalawad hin mga petisyon ha Korte Suprema an mga makanasud nga hadto anay senador nga hira Rene Saguisag ngan Wigberto Tañada kaupod an mga lider han Bagong Alyansang Makabayan (Bayan) ngan iba pa nga mga progresibo hadton Mayo 26, 2014 agud ikwestyon an pagin konstitusyunal han EDCA. Binotos hira senador Tañada ngan Saguisag, kaupod an 10 pa nga senador, hadton 1991 agud palayason an base militar han US ha Subic Naval Base ha Zambales ngan Clark Air Base ha Pampanga. Mayda pa iba nga petisyon nga iginsalawad ha Korte Suprema kontra ha EDCA.
Ha desisyon hadton Enero 12, 2016, igindeklara han Korte Suprema nga konstitusyunal an EDCA. Nagin pinal an desisyon hadton Hulyo 26, 2016 kasunod han kaperdi han motion for reconsideration ha nahiuna nga desisyon han korte.
Ha luyo hini nga kaperdihan, nagpadayon pa gihapon an mga gios protesta ngan aktibidad ha pangunguna han mga nasyunal-demokratiko nga grupo kontra ha EDCA, ha VFA ngan iba pa nga mga diri pantay nga panmilitar nga kasarabutan han US ha Pilipinas.
Kalakip dinhi an pagsukna han mga parupangisda ha mga war games ha kadagatan nga nagdudurot hin karinggal han ira pakabuhian tungod ha pag-imponer han “fishing ban.” Ha Ilocos, nagpahayag hin kabaraka an lokal nga gubyerno ha paggamit han ira lugar hin waray sarit para ha Balikatan. Iginreklamo liwat han mga residente an pagkakadabi ha ira ha war games komo mga taga-alsa han kuntaloy samaran nga mga Amerikano.
Pinakaurhi hini nga mga paningkamot an ginlansar han Bayan-USA ngan Pilipinong Nagkakaisa para sa Soberanya (P1NAS) nga peace mission ha Central Luzon, Ilocos Norte ngan Marawi City agud imbestigahan an mga “EDCA site” ngan mga ginlansaran han Balikatan 2024. Iginsapubliko han misyon an ira nadiskubre hadton Hunyo.
Kalakip ha mga nadiskubre han delegasyon an pagtambak han US han gindududahan nga higamit-militar ha gawas han gintalaan nga mga “EDCA site” ngan pagsingabot han mga sundalo nga Amerikano ha mga rekurso han masa nga Cagayanon; konsabuhay han mga pribado nga kompaniya ngan militar; kawaray pagpahibaro ha mga komunidad ha Ilocos ngan Cagayan kun diin ginlansar an Balikatan nga nagresulta ha troma (ugmad) ngan kabaraka ha sibilyan nga populasyon; ngan militarisasyon, pan-gigipit ngan Red-tagging ha mga komunidad nga nagdedepensa la han ira pakabuhi. Ha Marawi City, nahipasaro han mga lokal nga upisyal an disimpormasyon kasumpay han igintitindog nga base militar ngan “economic zone” hirani hini ha “ground zero” gamit an pondo han EDCA.
Ibasura an EDCA!
Bungkagon an mga base militar han us ha Pilipinas!
_____
Gin-andam han:
Kawanihan sa Impormasyon
Partido Komunista ng Pilipinas
Nobyembre 2024