Pasidungog kang Jude Rimando, rebolusyonaryong gihulma sa Kabataang Makabayan

Sa ika-60 nga anibersaryo sa Kabataang Makabayan, angay lamang kining hatagan og pagdayeg isip talagsaong rebolusyonaryong organisasyon sa kabatan-onang Pilipino. Angay usab nga ilhon ang tanang rebolusyonaryong gihulma ug gihalad niini sa pagpaasdang sa nasudnon-demokratikong rebolusyon sa kabukiran ug kasyudaran sa milabayng unum ka dekada.

Usa dinhi si Ernesto Jude Rimando Jr, naila isip Bogs/Talong sa iyang mga higala ug gipangulohang kabatan-onan, ug Ka Dante sa lapad nga masang mamumuo ug mag-uuma sa Cebu, Bohol, ug Negros. Siya usab si Felipe Marcial, ang lider sa Kabataang Makabayan sa panahon sa Ikaduhang Bantugang Kalihukang Pagtul-id (IBKP), pagpatigbabaw sa malukpanong disoryentasyon sa kalihukang estudyante, pagbatok sa paksyunalismo, ug pagpabwelo sa kalihukang pagtuon ug pagpadasig sa kalihukang protesta niadtong dekada 1990.

Kapin duha ka dekadang milihok sa sektor sa kabatan-onang estudyante si Jude. Dinhi, naila siya isip usa ka kugihan ug mainantusong organisador. Gidayeg siya sa iyang mga magtutudlo sa Philippine Science High School, nga sa una nagtuong “bulakbol” tungod kay sagad siyang wala sa klase, tungod diay sa iyang pag-organisa. Mitungha siya sa University of the Philippines (UP) ug mikuha og kursong Mechanical Engineering aron ipadayon ang iyang mga tahas. Wala niya kini gihuman.

Sa panahon nga anaa siya sa unibersidad, gipukusan sa iyang kolektib ang pagpabwelo sa kalihukan batok sa pagtaas sa matrikula. Sa wala madugay, miako siya og mas dakung tahas sa mga komite sa Partido nga nagdumala sa tago nga kalihukan sa kabatan-onan ug estudyante, hangtud sa nasudnong ang-ang.

Sa pagpatuman niini nga gimbuhaton naabtan siya sa IBKP. Bisan og nahimo siyang kabahin sa konserbatismo ug barkadismo sa kalihukang kabatan-onang estudyante, gipasigarbo ni Jude nga wala siya nagpaanod sa traydor nga mga grupo nga kaniadto nagbalandra sa “alternatibong pulitika” nga kuno “paglambo” sa mga prinsipyo sa nasudnong demokrasya. Gihuptan niya ang disiplina sa Partido samtang giatubang ang mga puna sa mga kahuyangan nga mihagit kaniadto sa kalihukan sa kabatan-onan ug estudyante. Gipasiugdahan niya ang pagpakyas sa likidasyunismo sa pagpangulo sa Partido sa mga paksyunalista kaniadto sa UP Diliman.

Apil siya sa nanguna sa kalihukang pagtul-id batok sa pagsupak sa prinsipyong duha-ka-yugtong rebolusyon ug nasudnon demokratikong pakigbisog. Isip lider sa KM, nahimong daluyan siya sa pagtuki ug mga palisiya aron palig-onon ang han-ay sa kabatan-onan batok sa mga tigpanabotahe sa kalihukan. Ilalum sa iyang pagpangulo, subling gipakusog ang mga tsapter sa KM sa han-ay sa kabatan-onan.

Gipangulohan niya ang komiteng nagsuma sa kasinatian sa sektor niadtong 1994. “Alang kanako, mahukmanong aktitud kini sa pagtul-id tungod kay ang pinakadakung ambag sa rektipikasyon mao ang ibutyag ang mga kasinatian ug kritikal kining tukion,” matud niya.

Sa personal, nakabati si Jude og kaulaw tungod sa iyang gidugayon sa sektor sa kabatan-onan-estudyante. “Ako nalang gina-justify nga valid ang akong mga natampo,” saysay niya. Kadugayan, mitubag siya sa panawagan sa Partido alang sa pagpadala og mga proletaryadong kadre sa ubang rehiyon. Uban ang iyang unang asawa, nagpadeploy siya sa Central Visayas. Gikan 1998 hangtud 2016, milihok si Jude sa Cebu kung asa gituboy siya isip kagawad sa kalihiman sa rehiyunal nga komite sa Partido sa Central Visayas. Hugot niyang gisubaybayan ang kalihukang mamumuo sa isla, lakip ang malukpanong welga sa mga mamumuo sa Sulpicio Shipping niadtong 2002. Tuig 2017-2019, milihok si Jude sa Negros kung asa mibarog siya isip kagawad sa komiteng tigpatuman sa Partido sa isla. Gipangulohan niya ang mga pakigbisog sa mga mamumuong-panguma sa katubhan, lakip ang pagduso sa katungod sa kolektibong pag-ugmad sa yuta alang sa pagkaon.

“Tibuok kasingkasing niyang gihuptan ang mga responsibilidad nga gisangon kaniya. Kugihan siya sa pagtuon sa mga hisgutanang makuti ilabina sa pagpaasdang sa kontra-pyudal nga pakigbisog alang sa yuta,” pamahayag sa Pambansang Katipunan ng mga Magbubukid-Negros. “Alang kaniya, ang sakripisyo ug kalisdanan uban ang masang mag-uuma usa ka normal na panghitabo sa kinabuhi sa usa ka rebolusyonaryo.”

Enero 2021, iligal nga giaresto si Jude sa mga pwersa sa estado sa hinimuhimong kaso samtang nagpatambal sa Metro Manila. Ulahi na siyang gihatagan og atensyong medikal ug miabot sa stage 4 cancer ang iyang sakit sa atay. Bisan nakalaygay, kanunay anaa sa iyang hunahuna ang mga nabiyaan niyang gimbuhaton.

Sa ulahing pakighinabi kaniya, gisaysay niya ang maanindot nga pagtulun-an nga iyang nahibaloan sa iyang deka-dekadang pakigbisog. Kritikal usab niyang gituki ang iyang mga nahimong tampo. “Ang diyalektika sa rebolusyonaryong kinabuhi ingon niini gyud ka lagsik. Adunay kalipay sa mga pag-abante ug aduna usay kalisdanan. Mas lalum ang kalipay kung nabutang ka sa lisud kaayong sitwasyon pero nakaya nimo,” pagsumada niya.

Matud niya, nagtuo siyang nahibaloan na niya ang tanan niadtong sayo siyang nagpultaym sa iyang batan-ong pangidaron. “Apan daghan pa man diay angayan matun-an. Busa kinahanglan ang makanunayong pagtuon sa mga prinsipyo ug palisiya,” matud niya.

“Siguro kadtong dimension (aspeto) nga mas naila nako sa taas nga panahon, daghang higayon nga maghunahuna ka nga limitado kaayo o halos walay kapilian, o murag di na maresolba ang mga butang-butang. Apan ang pinaka-importante nakong natun-an mao ang unsaon mahimong mas maayo, mahimong mas kritikal sa kaugalingon. Angkunon gyud ang kaugalingong kasaypanan, ug mga kahuyangan. Ikaduha, ang lalum nga pagsalig. Tungod kay sa labing lisud nga sitwasyon, ang aktwal nga hisgutanan mao ang kung andam ba ang tanan nga magtinabangay aron patigbabawan ang pinakalisud nga problema,” matud niya.

Mipanaw si Jude sa edad nga 58 sa sakit nga liver cancer ug uban pang balatian niadtong Hulyo 23 sa Philippine General Hospital kung asa siya na-admit sukad pa niadtong Mayo. Namatay siya ilalum sa detensyon ug gibatukan ang walo ka hinimuhimong kaso sa militar ilalum sa imbentong pangalang “Allan Morales.” Giparangalan siya sa rebolusyonaryong kalihukan ug giila ang iyang kahanas, kahibalo ug kakugi nga gitampo sa rebolusyon.

Hangtud sa iyang ulahing ginhawa, modelo sa kamatinud-anon si Jude sa laraw ug siguradong kadaugan sa nasudnon-demokratikong rebolusyon.