Wala ra sa kumingking sa mga krimen sa gubyerno sa Pilipinas ug armadong pwersa niini ang upisyal nga gimantala sa kinatibuk-ang kalihim sa United Nations sa pinakabag-ong report bahin sa kahimtang sa mga bata ug armadong panagbangi sa Pilipinas. Dayag nga gitabunan sa taho ang maduguong rekord sa kanhi rehimeng Duterte ug sa kasamtangang rehimeng Marcos. Gipakapinan pa kini sa pamahayag nga “pagkalipay sa padayon nga paningkamot sa GRP alang sa proteksyon sa mga bata.”
Sumala sa ulat, adunay narekord nga 58 ka seryosong kaso sa paglapas sa katungod sa mga bata kung asa 43 dinhi ang biktima gikan Enero 2022 hangtud Disyembre 2023. Sa gamayng ihap niini, napulo lamang ka kaso ang nataho nga gihimo sa mga pwersa sa Armed Forces of the Philippines (7 kaso), Philippine National Police (1 kaso) ug National Intelligence Coordinating Agency uban ang National Task Force-Elcac (2 kaso).
Layo kaayo sa kamatuuran ug aktwal nga gidaghanon sa mga kaso sa paglapas sa katungod sa mga bata ang datos sa UN. Sa rekord sa Ang Bayan, dili moubos sa 486 ang mga kaso sa paglapas sa katungod sa mga bata nga gihimo sa mga pwersang militar, pulis, ug mga ahensya sa gubyerno sa Pilipinas sulod niining maong panahona. Mikabat sa 112,527 ang gidaghanon sa mga batang biktima niining mga paglapas.
Pito sa mga batang biktima ang gipatay, upat ang sulayng gipatay, siyam ang gidagit, 35 ang giaresto ug gipriso, ug 33 ang pisikal nga gipasakitan. Lakip sa mga gipatay si Argie Salvador (17) niadtong Pebrero 11, 2023 sa Camarines Norte; ang managsuong Fausto (12 ug 15) uban ang ilang inahan ug amahan niadtong Hunyo 14, 2023 sa Negros Occidental; ug si Carling Belan (17 anyos) niadtong Hunyo 16, 2023 sa Masbate.
Sila Salvador ug Belan giakusahang mga manggugubat sa Bagong Hukbong Bayan (BHB) nga napatay sa mga engkwentro. Hugot kining gipanghimakak sa ilang mga silingan ug paryente. Ang pagpatay sa managsuong Fausto gibasol ngadto sa BHB bisan og adunay lig-ong ebidensya nga gimasaker sila sa 94th IB. Samtang, gigamit sa AFP ang gidagit nilang mga anak sa mga Pulang manggugubat aron pasurenderon sila.
Liboan usab ang biktima sa pagpamomba, pagpanganyon ug pagpangistraping sa mga pwersa sa AFP sa kabanikanhan, nga natroma tungod niining mga insidente. Kapin 13,000 ka bata ang gipagutom sa gipahamtang nga blokeyo sa pagkaon atol sa operasyong kombat. Daghan usab ang mga kaso sa pagkampo sa AFP sa mga eskwelahan nga nakaapekto sa edukasyon ng mga bata.
Sa pasiunang taho sa Ang Bayan karong 2024, adunay 417 ka kaso sa paglapas sa mga pwersa sa estado sa katungod sa mga bata kung asa 27,278 kanila ang biktima.
Pagtuman sa rebolusyonaryong kalihukan
Hugot ang pagtuman sa rebolusyonaryong kalihukan sa mga lagda sa gubat ug internasyunal nga makitawhanong balaod. Sukwahi kini sa 41% nga “narekord” kunong kaso sa UN nga binuhatan sa BHB. Giakusahan sa maong taho ang hukbong bayan sa pagrekrut ug paggamit og batang manggugubat, pagpatay o pagkaamong sa mga bata, pagpanglugos ug sekswal nga abuso ug pagdagit.
“Gusto namong dut-an nga ang National Democratic Front of the Philippines (NDFP) ug ang tibuok rebolusyonaryong kalihukan hugot nga nanalipud ug nagaprotekta sa katungod ug kaayuhan sa mga bata sa tanang aspeto sa among pakigbisog,” tubag ni Ka Coni Ledesma, lider sa NDFP Special Office for the Protection of Children, sa taho sa UN.
Sumala kang Ledesma, tin-aw kining nakabutang sa Program of Action and Declaration on the Rights and Welfare of Children nga direktang nagabawal sa pagrekrut og mas bata pa sa 18 anyos aron mahimong Pulang manggugubat. “Ang mga prinsipyong gipanukaran niini nahiuyon, ug kasagaran sobra pa gani, sa sukdanan nga gitakda sa internasyunal nga makitawhanong balaod,” dugang ni Ledesma.
Nakabutang usab ang pagbawal sa pagrekrut og batang manggugubat sa palisiya sa Partido Komunista ng Pilipinas sukad pa 1988, usa ka tuig ayha nahimo ang UN Convention on the Rights of the Child. “Ang maong palisiya hugot nga ginapatuman sa mga yunit sa BHB sa natarang gerilya ug lokal nga organo sa pulitikanhong gahum sa tibuok nasud,” pagpatin-aw ni Ledesma.
