Sa tunga sang bunggo-anay sang Marcos-Duterte, ipakigbato ang interes sang pumuluyo

Ang panibag-o nga hugna sang bunggo-anay sang mga Marcos kag Duterte nagalaragway sang kadalumon sang krisis sa pulitika sang dunot nga nagaharing sistema. Ginapakita sini ang indi maresolba nga banggianay sang mga magkasumpong nga hubon sang mga burukrata-kapitalista nga lunsay uhaw sa gahum kag mga sakon nga manugkawkaw sa kaban sang pungsod.

May katalagman nga magdangat sa mapintas nga halintang ang banggi-anay nga ini sa tunga sang duha ka hubon nga lunsay hubog sa gahum. Liwat nga nag-init ang banggi-anay sang sini lang pagkatapos nga mabuyagyag ang korapsyon ni Vice President Sara Duterte sa paggamit sang sobra ₱600 milyon nga “confidential and intelligence funds.” Sa atubang sang desperasyon nga takpan ang nabuyagyag nga korapsyon, ginwaslik ni Duterte ang iya poder sang nagpamalibad nga magpaidalum sa ginapatigayon nga imbestigasyon sang Kongreso kag maghimo sang mga iligal nga tikang agud punggan ini.

Lubos nga ginpahog ni Duterte ang kabuhi ni Marcos, asawa nga si Lisa kag Speaker Martin Romualdez, nga puro gin-akusaran niya nga nagapahog sang iya kabuhi. “Ginpatulan” ni Marcos ang amo sini nga pamahog kag ginpahulag ang pulis kag lain-lain nga ahensya sang estado agud maghimo sang mga tikang ligal kontra kay Duterte. Sa atubang sang nagabaskog nga panawagan nga impeachment ukon pagpahalin kay Sara Duterte, nagsulod man sa eksena ang tigulang nga Rodrigo, anay presidente, nga lubos nga nagpanawagan sa mga pamatan-on nga upisyal militar nga maghimo sang aksyon sa atubang sang siling niya “pagpamuno nga tiko” ni Marcos. Ginsakysan ni Duterte ang mga reklamo sang pumuluyo batuk sa rehimen Marcos kag sentimyento kontra sa imperyalismong US, agud tabunan ang pagpaantus, pasismo kag pagyaob sadto sang iya rehimen sa US kag China.

Mas nga ginagatungan sang mga kagamo nga ini ang kaakig sang pumuluyong Pilipino sa mga nagahari nga sahi, partikular na sa nagahari nga hubon Marcos kag Duterte. Nakahibalo gid ang pumuluyo nga ang ribalan nga ini para sa gahum wala naghalin sa kon ano nga may malayo nga panglantawan nga prinsipyo ukon handum, kundi sa pag-agaway sa dako nga badyet, mga kontrata sa gobyerno, kontrol kag impluwensya sa militar kag pulis, kag iban pa nga pribelihiyo para sa kapuslanan sang ila matag-pamilya kag hubon sang mga burukrata nga kapitalista. Ginatiglawasan sang mga ini ang pinakabat-ulan nga dinastiya sa pulitika, nga ginasigahum nga magkiskisanay kag magdis-uganay sa maabot nga piniliay.

Labi nga nagatalum ang kaakig sang pumuluyo sa bug-os nga nagahari nga sistema tungod sa pagkabuyangyang sang korapsyon kag kirmen sang mga nagapungko sa poder—sang mga Duterte kag Marcos. Samtang binilyon ka piso nga kwarta sang pumuluyo ang adlaw-adlaw nga ginagarnatsar sang mga Marcos kag mga Duterte, puluon ka milyon nga mamumugon, mangunguma, mga imol, simple nga empleyado kag gagmay nga propesyunal ang adlaw-adlaw nga nagaantus sa nagasinaka nga presyo sang mga balaklon kag sukot sa mga serbisyo, manubo nga sweldo kag indi bastante nga kita, kawad-on sang trabaho kag makitaan, pagpang-agaw sang duta kag palangabuhian, pagkalubong sa utang kag iban pa nga mga palas-anon.

Samtang nagadumugay ang mga Marcos kag Duterte, dapat maghulag ang pumuluyo agud ipakigbato ang ila interes pang-ekonomiya, pangapinan ang ila mga kinamatarung, pasabton ang mga Duterte sa ila mga krimen sa pumuluyo, kag sukton si Marcos sa pakigkunsabo sa mga Duterte agud mapapungko sa poder,kag sa paggamit sang terorismo sang pasistang estado agud ipiton ang nagabangon nga pumuluyo. Tayuyon nga tay-ugon ang nagahari nga rehimen Marcos sang nagadako nga nagadako nga protesta sang pumuluyo.

Ang pagduso sang puluan ka organisasyon sa kasong impeachment kontra kay Sara Duterte sa Kongreso nagakadapat nga suportahan sang malapad nga pumuluyo bilang paghatag boses sa ila pagkangil-ad sa korapsyon kag pagwaldas sang pondo sang pungsod. Dapat ini nga iduso sang pumuluyo ilabi na sa atubang sang pahayag ni Marcos nga indi na ini padayunon, sa kahangawa nga balikan siya sang mga Duterte. Kadungan sang pagpahalin sa bise presidente, dapat pursigido nga isulong sang pumuluyo ang kaso nga ginpasaka sa International Criminal Court kontra kay Rodrigo Duterte, kag iduso nga arestuhon na siya, prisohon, bistahon kag silutan bilang bayad sa iya mga krimen sa bug-os nga katawhan.

Samtang ginapasabat si Duterte sa iya mga krimen sa pumuluyo, dapat sukton sang pumuluyo ang rehimen Marcos sa hambalanon sang lapnagon nga korapsyon kaangay sang ginatos ka bilyon nga Maharlika Fund, pagbawi sa kinawat nga manggad sang pamilya Marcos, pagwaldas sang binilyon ka piso nga “intelligence funds” kag “unprogrammed funds,” wala untat nga pagsaka sang presyo sang bugas, lana kag mga balaklon, paglansang sa sweldo, mga patakaran maki-dumuluong kag kontra-imol, kag pagpang-ipit sang mga demokratikong kinamatarung.

Dapat hatagan ligwa kag dagway ang kolektibo nga pagpakita sang kaakig sang pumuluyo sa pareho nga man-og nga nagahari nga hubon Marcos kag Duterte. Dapat ilunsar ang mga asembliya, porum, mga talakayan banwa kag iban pa nga dagway sang pagtipon sang masa sa mga kampus, pabrika, mga komunidad, opisina, merkado, simbahan kag iban pa nila nga lugar nga ginatipunan agud magserbe nga iligan sang kahublagan pagtuon sa mga isyu kag problema sang pungsod, kag pamaagi agud sa pagpahayag sang mga reklamo sang pumuluyo.

Dapat hiusahon ang pumuluyo sa lain-lain nga dagway, lebel kag sakop sang mga pag-angtanay, alyansa kag asosasyon. Dapat tayuyon nga pabaskugon ang mga unyon kag organisasyon masa nga nagaserbe nga ubod sa pagtukod sang lubos nga mas malapad nga paghiliusa sang pumuluyo.

Agud mangin matuod nga pwersa sang pagpakig-away sang masa, kinahanglan desaysibo nga magtikang pasulong ang ginatos tubtob libuan ka mga kadre, propagandista kag organisador nga maghatag sang ila tanan nga kaalam kag ikasarang, lubos panahon nga maglubog sa masa kag lubos nga hakson ang ila kabuhi kag paghimakas.

Kadungan sa pagpakigbahin sa mga away sa kongreso, mga korte, mga ahensya sang gobyerno kag iban pa nga patag sang paghimakas—kag labaw sa mga ini—dapat nga dal-on sang pumuluyo ang away sa kadalanan, kon diin mapakita kag magamit ang ila kusog nga santo sa ila malapad kag malig-on nga paghiliusa. Sa mga rali sa kadalanan, ubos-kusog nila nga mapahayag ang ila mga reklamo, kag mapakigbato ang ila mga demanda.

Ang burukrata kapitalismo, upod ang imperyalismo kag pyudalismo, ang nagabug-os sa tatlo ka sandigan nga problema sang pumuluyong Pilipino, nga mayor nga ginatiglawasan subong sang paantus kag pasista nga rehimen US-Marcos. Matapos lang ang mga ini sa pagpasulong sang pungsodnon-demokratiko nga rebolusyon paagi sa armadong paghimakas sandig sa estratehiya sang pangmalawigon nga inaway banwa, agud lab-uton ang matuod nga pungsodnon nga kahilwayan kag demokrasya.