Walag too ang pagsaway sa nasudnong badyet nga giuyunan sa komiteng bicameral sa Senado ug Kongreso niadtong unang semana sa Disyembre. Sa pinal nga bersyon niini, gikibhangan sa komite ang pondo alang sa batakang mga katilingbanong serbisyo ug gibalhin kini ngadto sa mga programang tinubdan sa korapsyon sama sa mga proyektong imprastruktura ug ayuda para sa sistemang padrino.
Sa kinatibuk-an, nagsal-ot ang komite og ₱860.5 bilyon sa 2025 badyet kung asa ₱487.5 bilyon ang gibalhin nga pondo (realignment) ug ₱373 bilyon ang “unprogrammed funds.”
Pinakatataw sa gihimong “realignment” ang pagbalik sa bicam sa pondo para sa Ayuda sa Kapos sa Kita Program o AKAP nga gisugyot sa pangulo sa kongreso apan gitangtang sa bersyon sa Senado. Naggahin ang komite og ₱26 bilyon alang sa maong programa, nga labaw pa sa katunga sa orihinal nga kantidad nga ₱39 bilyon. Kung bahinon, ₱83 milyon ang mapadulong sa kada kongresista, ug ₱208 milyon usab kada senador. Kung dili apilon ang mga representante sa sistemang party-list, matag usa ka representante sa mga distrito magdawat og ₱103 milyon. Aron tibuukon ang pondo, gikibhangan ang badyet para sa mga departamento sa pamuo ug social work.
Palusot sa mga burukrata, target sa AKAP nga hatagan og ayuda ang mga pamilyang ubos ang kita nga naapektuhan sa taas nga tantos sa implasyon. Dugang pa kini sa daghan na kaayong programang ayuda sama sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program o 4Ps, Assistance to Individuals in Crisis Situations, TUPAD ug uban pa nga dugay nang gigamit sa mga pulitiko aron magpalapad og impluwensya ug ipamalit og boto sa mga eleksyon.
Mas daku pa kaysa AKAP, gidugangan usab sa komite ang pondo para sa Department of Public Works and Highways og ₱288.65 bilyon, nga nagpaburot sa badyet niini ngadto sa ₱1.11 trilyon. Kini ang pinakadakung alokasyon sa departamento sa kasaysayan niini, ug pinakadaku usab sa tibuok badyet.
Gipatas-an usab sa mga burukrata ang unprogrammed funds o pondong wala pay depinidong tinubdan nga pagagunitan ug pagadumalahan sa upisina sa presidente. Gikan sa orihinal nga ₱158.7 bilyon, nagsal-ot og dugang nga ₱373 bilyon ang komite, nga nagpadaku sa pondo ngadto sa kapin tunga sa trilyon. Sa aktwal, ang maong pondo “pork barrel” sa presidente nga lagmit pagagamiton sa iyang pundok aron siguruhon ang suporta gikan sa mga burukrata sa umaabot nga eleksyon.
Aron paliton ang suporta sa militar, gipatas-an usab sa komite ang inadlawang alawans (gawas pa sa sweldo) sa mga sundalo gikan ₱150/adlaw ngadto sa ₱350/adlaw o ₱10,500/bulan. Wala’y sama nga dugang alokasyon alang sa ubang empleyado sa gubyerno. Wala gitandog sa bicam ang alokasyon para NTF-Elcac nga ₱4.5 bilyon.
Sa laing bahin, gikibhangan og ₱12 bilyon ang pondo sa DepEd, ₱25.80 bilyon sa DoH, ug ₱26.91 bilyon sa Commission on Higher Education. Gikibhangan usab ang badyet para sa University of the Philippines og ₱2.93 bilyon, pinakadakung kibhang sulod na halos usa ka dekada.
Gikibhangan usab ang pondo alang agrikultura og ₱43.2 bilyon (₱20 bilyon sa Department of Agriculture ug ₱23.2 bilyon National Irrigation Administration).
Samtang, wala’y bisan usa ka sentimo ang gitagana sa komite alang sa PhilHealth nga unang gigahinan sa Kongreso og ₱74.43 bilyon. Epektibo niining gikuhaan og subsidyo ang mga pasyente nga wala’y kapasidad magbayad alang hospitalisasyon ug hingpit kining gipaabaga sa katawhan. Gipatataw niini ang papel sa PhilHealth isip pribadong ahensya nga direktang ginahulugan sa mga suhol ug sweldo sa ordinaryong mga mamumuo ug empleyado, ug ang pagtalikod sa estado sa responsibilidad niini sa serbisyong panglawas.
Wala na gibalik ang kapin ₱1.2 bilyon gikibhang sa upisina ni bise presidente taliwala sa paningkamot sa alyado ni Sara Duterte nga ibalik kini. Wala usab kini gihatagan og confidential and intelligence funds (CIF) samtang gipabilin ang daku kaayong CIF alang sa upisina ni Ferdinand Marcos Jr.
