Sa ika-60 ka tuig nga anibersaryo sang Kabataan Makabayan, nagakadapat lang ini nga hatagan sang pagsaludo ang pinasahi nga rebolusyonaryong organisang sang pamatan-on Pilipino. Dapat man nga kilalahon ang tanan nga rebolusyonaryo nga ginhorma kag ginhalad sini sa pagsulong sang pungsodnon-demokratikong rebolusyon sa kaumhan kag kasyudaran sa nagligad nga anum ka dekada.

Isa diri si Ernesto Jude Rimando Jr, kilala bilang Bogs/Talong sang iya mga abyan kag ginapamunuan nga pamatan-on, kag Ka Dante sa malapad nga masang mamumugon kag mangunguma sa Cebu, Bohol kag Negros. Siya man si Felipe Marcial, tagpangulo sang Kabataang Makabayan sa panahon sang Ikaduha nga Dungganon nga Kahublagan Panadlong (IDKP), pagpangibabaw sa lapnagon nga disoryentasyon sa kahublagan estudyante, pagpakigbato sa paksyunalismo, kag pagbwelo sang kahublagan pagtuon kag pagpapagsik sang kahublagan protesta sadtong dekada 1990.

Sobra duha ka dekada nga naghulag sa sektor sang pamatan-on-estudyante si Jude. Diri, nakilala siya bilang isa ka mapisan kag maukod nga organisador. Nagadayaw sa iya ang iya mga manunudlo sa Philippine Science High School, nga sang una abi “bulakbol” siya tungod masami siya nga mag-absent sa klase, ini gali tungod sa iya hilikuton sa pag-organisa. Nagsulod siya sa University of the Philippines (UP) kag nagtuon sang Mechanical Engineering para padayunon ang iya mga katungdanan. Wala niya natapos ini.

Sa panahon nga yara siya sa unibersidad, gintum-okan sang iya kolektib ang pagpabwelo sang kahublagan batuk sa ginaproponer nga pagpasaka sang matrikula. Wala nagdugay, nagtungod siya sang mas dalagko nga katungdanan sa mga komite sang Partido nga nagadumala sa likom nga kahublagan pamatan-on-estudyante, tubtob sa lebel pungsodnon.

Sa hilikuton nga ini siya naabtan sang IDKP. Bisan nangin bahin siya sa konserbatismo kag barkadismo sang kahublagan pamatan-on-estudyante, ginpadayaw ni Jude nga wala siya nagpaganoy sa traidor nga mga grupo nga sadto nagalibod sang “alternatibo nga pulitika” nga kuno “pag-uswag” sa mga prinsipyo sang pungsodnon demokrasya. Gin-uyatan niya ang disiplina sang Partido samtang gina-atubang ang mga saway sa mga kahuyangan nga nagabayo sadto sa kahublagan pamatan-on-estudyante. Ginpangunahan niya ang pagpaslaw sa likidasyunismo sa pagpamuno sang Partido sang mga paksyunalista sadto sa UP Diliman.

Kaupod siya sa nagpanguna sa kahublagan panadlong batuk sa nagabatikos sa prinsipyo nga duha ka halintang nga rebolusyon kag paghimakas pungsodnon demokratiko. Bilang tagpangulo sang KM, nangin alagyan siya sang pag-analisa kag mga patakaran para palig-unon ang kubay sang pamatan-on batuk sa mga nagasabotahe sa kahublagan. Sa idalum sang iya pagpamuno, liwat ginpabaskog ang mga tsapter sang KM sa kubay sang pamatan-on.

Ginpamunuan niya ang komite nga nagsuma sang inagihan sang sektor sadtong 1994. “Para sa akon, desaysibo nga aktitud ini sa pagtadlong tungod ang pinakadako nga amot sa rektipikasyon amo ang ihapag ang mga inagihan kag kritikal nga analisahon ini,” siling niya.

Sa personal, nakabatyag si Jude sang pagkahuya tungod sa kadugayon sang iya pagpabilin sa sektor sang pamatan-on-estudyante. “Akon na lang gina-justify nga balido naman ang akon mga naamot,” estorya niya. Sang ulihi, nagsabat siya sa panawagan sang Partido para sa pagpadala sang proletaryadong kadre sa iban nga rehiyon. Kaupod ang iya una nga asawa nagpabalhin siya sa Central Visayas. Halin 1998 tubtob 2016, naghulag si Jude sa Cebu kon diin gintalana siya bilang kagawad sang kalihiman sang pang-rehiyon nga komite sang Partido sa Central Visayas. Hugot niya nga ginsubaybayan ang kahublagan mamumugon sa isla, lakip ang lapnagon nga welga sang mga mamumugon sang Sulpicio Shipping sadtong 2002. Tuig 2017-2019, naghulag si Jude sa Negros kon diin nagtungod siya bilang kagawad sang komite tagpatuman sang Partido sa isla. Ginpamunuan niya ang mga paghimakas sang mga mamumugon sa katubuhan, lakip ang pag-giit sang kinamatarung sa kolektibo nga pagbungkal sang duta para sa pagkaon.

“Bug-os tagipusoon niya nga gin-uyatan ang mga responsibilidad nga ginhatag sa iya. Matutom siya sa pagpanalawsaw sa mga hambalanon nga masalimuot ilabi na sa pagsulong sang kontra-pyudal nga paghimakas para sa duta,” pahayag sang Pambansang Katipunan ng mga Magbubukid-Negros. “Para sa iya, ang sakripisyo kag kabudlayan kaupod ang masang mangunguma normal nga hitabo sa kabuhi sang isa ka rebolusyonaryo.”

Enero 2021, iligal nga gin-aresto si Jude sang mga pwersa sang estado sa himo-himo nga kaso samtang nagapabulong sa Metro Manila. Ulihi na sang ginhatagan siya sang atensyon medikal kag naglab-ot sa stage 4 cancer ang sakit niya sa atay. Bisan nagahigda, nagapabilin pa gihapon sa iya panghuna-huna ang mga ginbilin niya nga hilikuton.

Sa ulihi nga pakig-estorya sa iya, ginsaysay niya ang mga maayo nga pagtulun-an nga natun-an niya sa iya dinekada nga paghimakas. Kritikal niya man nga gin-analisa ang mga nangin amot niya. “Ang diyalektika sa rebolusyonaryo nga kabuhi amo na kapagsik. May kalipay sa mga pagsulong kag may yara man nga kabudlayan. Mas madalum ang kalipayan kon nabutang ka sa isa ka tuman ka budlay nga sitwasyon apang napangibabawan mo,” pagsuma niya.

Suno sa iya, abi niya kahibalo na siya sang tanan sadtong temprano siya nga nagsugod nga mag-pultaym sa iya pagkapamatan-on. “Apang madamo pa gali sang dapat matun-an. Gani kinahanglan ang tayuyon nga pagtuon sa mga prinsipyo kag patakaran,” suno sa iya.

Seguro ang dimension (aspeto) nga mas nakilala ko sa malawig nga panahon, makaangkon sang madamo nga higayon nga maghuna-huna ka nga tuman ka limitado ukon halos wala sang mapilian, ukon daw indi na maresolbar ang mga butang. Apang ang pinaka-malahalon ko nga natun-an kon paano mangin mas maayo, mangin mas kritikal sa kaugalingon. Matuod nga akuon ‘yadtong kaugalingon nga kakulangan, mga kahuyangan. Ikaduha, yadtong madalum nga pagsalig. Tungod sa pinakamabudlay nga sitwasyon, ang aktwal nga hambalanon kon handa ang tanan nga magbuligay para lampuwasan ang pinakamabudlay nga hambalanon,” siling niya.

Nagtaliwan si Jude sa edad nga 58 sa balatian nga liver cancer kag iban pa nga balatian sadtong Hulyo 23 sa Philippine General Hospital kon diin siya nagahigda sugod pa sadtong Mayo. Napatay siya sa idalum sang detensyon kag ginpamatukan ang walo ka himo-himo nga kaso sang militar sa idalum sang imbento nga ngalan nga “Allan Morales.” Ginpasidunggan siya sang rebolusyonaryong kahublagan kag ginkilala ang iya kahanas, kaalam kag kapisan nga naamot sa rebolusyon.

Tubtob sa iya ulihi nga ginhawa, modelo sang pagkatampad si Jude sa kawsa kag pat-ud nga kadalag-an sang rebolusyon pungsodnon-demokratiko.