Download here: PDF
Hayag nga palantandaan sang pangpangibabaw sang imperyalismong US sa Pilipinas ang hayag nga pagbalik sang mga base militar sini sa pungsod kag wala pugong kag nagadako nga war games sa kadutaan, kadagatan kag kahawaan sang pungsod. Mas ginpahugot sini ang kontrol sang imperyalismong US sa neokolonyal nga estado sang Pilipinas ilabi na sa papet nga Armed Forces of the Philippines (AFP).
Isa ka dekada na subong nga tuig ang Enchanced Defense Cooperation Agreement (EDCA), ang tratado sang liwat nga pagpahanugot sa mga base militar sang US sa pungsod. Pareho sa nauna nga indi patas nga kasugtanan nga Military Bases Agreement, ginhatagan sang kahilwayan sini ang pagtukod sang militar sang US sang mga base kag pasilidad sa Pilipinas agud magpwesto sang mga tropa, kag magtambak sang mga armas kag kagamitan pang-gyera.
Sa sulod sang 10 ka tuig nga pagluntad sang EDCA, indi magnubo sa siyam ka base militar ang gintukod sang US nga kada isa lubos nga nagalapak sa sobereniya sang pungsod. Palatandaan ang mga ini nga indi matuod nga hilway ang pungsod, kag wala ini independyente nga patakaran pangluwas. Dala sang mga ini ang sosyal nga inhustisya kag kahalitan. Ang mga base militar nga ini man ang pinakadako nga lunsaran sang mga war games nga nagahalit kag nagabutang sa peligro sa pumuluyong Pilipino.
1) Ano ang EDCA?
Ang EDCA isa ka kasugtanan pangdepensa sa tunga sang gobyerno sang US kag Pilipinas nga kasugpon sang Mutual Defense Treaty (MDT) kag PH-US Visiting Forces Agreement (VFA). Ginpirmahan ini ni anay Philippine Defense Secretary Voltaire Gazmin kag US Ambassador to the Philippines Philip Goldberg sa Manila sadtong Abril 28, 2014. Ginregalo sang sadto rehimen Aquino II ang pirmado nga tratado kay anay US Pres. Barack Obama sang nagbisita siya sa pungsod.
Ang kasugtanan may yara inisyal nga 10 ka tuig nga pagka-epektibo, nga otomatiko nga magpadayon kon indi mabasura ang ano man nga bahin. Nagsugod ang negosasyon para sa EDCA sadtong Agosto 2023 kag nag-agi sa walo ka serye sang talakayan. Ang una nga ngalan sang kasugtanan amo ang Increased Rotational Presence Framework Agreement ukon pagpasunson sang “pagbisita” sang mga tropang Amerikano sa idalum sang VFA. Ginalantaw sang imperyalismong US nga makitid ang amo nga balayon gani mas ginpasangkad para hatagan-dalan ang mas permanente nga presensya sang mga tropa sini sa pungsod.
Ang kasugtanan ginakabig sang Pilipinas kag US bilang “kasugtanan pang-ehekutibo” kag indi isa ka pormal nga tratado. Taktika ini sang duha ka gobyerno para tiyugan ang kakinahanglanon nga mag-agi kag ratipikahan sang ila matag-senado ang kasugtanan.
Sa idalum sang EDCA, ginapahanugutan ang base militar sang US sa Pilipinas kon diin lubos nga wala kontrol ang gobyerno sang pungsod sa mga aktibidad sang mga soldado nga Amerikano diri.
2) Pila na ang “EDCA site” ukon base militar sang US sa Pilipinas?
Base sa Artikulo III, Seksyon 1 sang kasugtanan, ginapahayag nga pwede magpatigayon ang mga pwersa sang US sang “mga paghanas; pagbalhin; pagsuporta kag kaangot nga aktibidad; pagkarga sang gas sa salakyan pangkahawaan; pagpondo sang mga salakyan; temporaryo nga pagmentinar sang mga salakyan, barko kag eroplano; temporaryo nga akomodasyon sang mga tinawo; komunikasyon; pag-deploy sang pwersa kag kagamitan; kag iban pa nga aktibidad nga makasugtan sang mga Partido.” Pwede man nga magtukod ang US sang mga pasilidad nga kinahanglan sini para sa pagpabalay sang mga tropa kag sang ila mga armas kag kagamitan.
Sa subong, may yara siyam nga deklarado nga “EDCA site” ukon base militar sang US sa Pilipinas. Una nga gin-aprubahan sang Mutual Defense Board-Security Engagement Board (MDB-SEB) ang lima ka base sadtong Marso 19, 2016. Lakip sa mga ini ang Cesar Basa Air Base sa Floridablanca, Pampanga; Fort Magsaysay Military Reservation sa Nueva Ecija; Lumbia Airport sa Cagayan De Oro; Antonio Bautista Airbase sa Puerto Princesa, Palawan; kag Benito Ebuen Air Base sa Cebu.
Gindugangan sang MDB-SEB ang mga “EDCA site” sadtong Pebrero 2023 sa ngalan sang “pagpangandam” sa “pamahog sang China.” Ang mga ini amo ang Naval Base Camilo Osias sa Santa Ana, Cagayan; Lal-lo Airport sa Lal-lo, Cagayan; Camp Melchor Dela Cruz sa Gamu, Isabela kag Balabac Island sa Palawan.
Sa pagpangayo sang US, pwede nga “kasugtan” nga himuon nga “EDCA site” ang ano man nga publiko kag pribado nga kadutaan sa pungsod. Sa pagkamatuod, ang Pilipinas magaserbe nga isa ka dako nga base militar sang imperyalismong US. Ang pagtransporma sa pungsod bilang base militar kasugpon sang mga base sini sa South Korea kag Japan.
Sa isa ka dekada, gin-report sang gobyerno sang US nga naglab-ot na sa $109 ka milyon ang gintigana sang Department of Defense sini para sa mga proyektong imprastruktura sa mga “EDCA site.” Pinakadako nga gasto diri ang gintalana para sa pagpauswag sa “EDCA site” sa Basa Air Base. Nagbubo diri sang masobra $59 milyon para sa isa ka warehouse, imprastruktura para sa command and control, fuel storage kag aircraft parking.
Para sa 2025, nagtigana naman ang rehimen Biden sang $128 milyon para sa plano nga 36 ka bag-o nga mga proyekto sa mga “EDCA site.” Ang gasto sang imperyalismong US sa mga pasilidad ukon istruktura nga gintukod posible nga sukton sa gobyerno sang Pilipinas base sa “konsultasyon” sa panahon nga bayaan na ini sang mga soldadong Amerikano taliw-as sa ginasiling nga otomatiko nga ginapanag-iyahan na ini sang Pilipinas. Dugang pa diri ang gasto mismo sang gobyerno sang Pilipinas gamit ang pondo sang pumuluyong Pilipino.
3) Nga-a may mga soldado kag armas sang US sa guwa sa “EDCA site”?
Ginapahanugutan sang EDCA nga gamiton sang US ano man oras ang mga karsada, paluparan kag pantalan kag iban pa nga mga sibilyan nga pasilidad, diin man sa Pilipinas. Sa Art. III, Sek.2, ginpahayag nga “Kon magpangayo, buligan sang mga natungdan nga otoridad sang Pilipinas ang pagseguro sang pag-agi ukon temporaryo nga akses sang mga pwersa sang US sa mga kadutaan pangpubliko kag mga pasilidad (lakip ang mga karsada, pantalan kag paluparan), lakip na yadtong ginapang-iyahan ukon yara sa kontrol sang lokal nga gobyerno, kag iban pa nga duta kag pasilidad.” Ginagamit subong ang termino nga “temporaryo” para pahanugutan ang pagpagamit sa mga pwersang US sa mga lugar nga bisan wala sa listahan sang upisyal nga “EDCA site.”
May yara nagatuhaw nga indi magnubo sa walo pa ka indi deklarado ukon sekreto nga base militar sang US sa Pilipino kon diin malawigon nga nakapondo ang mga tropang Amerikano kag mga armas kag kagamitan pang-gyera sini. Ang iban sa mga ini may yara na report nga gintukod nga imprastruktura para sa mga soldado nga Amerikano. Sa pila ka lugar naman, bisan wala sang upisyal nga pag-ako nga ginagamit sang US masami nga makitaan sang mga tropang Amerikano, salakyan militar kag mga armas. Nahatagan sang akses ang imperyalistang US sa mga ini tungod sa epekto sang EDCA.
Pila diri ang mga masunod:
Subic, Zambales
Isa ka indi upisyal nga “EDCA site” ang Subic Bay Freeport (SBF), ang sadto pinakadako nga base militar sini sa Asia, nga nagaserbe subong nga talyer sang mga barkong pang-gyera sang US. Makita diri ang Subic Drydocks Corporation, bug-os nga ginapanag-iyahan sang Cabras Marine Corporation, nga nagadumala sa mga pasilidad sang dry docks sang US Navy. Sang Enero-Hulyo 2024, ginkumpuni sang SDS ang 30 ka barko sang US Navy. Isa na diri ang USNS Millinocket nga ginpaidalum sa “overhaul” sa Subic halin Enero 29 tubtob Hulyo 31 ukon sa sulod sang 183 ka adlaw. Ginkumpuni man sini ang ocean surveillance vessel nga USNS Victorious sa sulod sang 85 ka adlaw kag ang USS Manchester sa sulod sang pito ka adlaw.
Wala labot sa mga dry dock, ginapanag-iyahan sang Cerberus Capital Management LP ang iban pa nga pasilidad sa SBF. Ang kumpaniya nga ini malapad nga pangapital sang mga kumpaniya sa depensa sang US kaangay sang M1 Support Services para sa mga eroplano pang-gyera sang US Air Force, Navistar Defense, tighimo sang mga salakyan pang-militar kag Tier 1 Group nga nagahanas sang mga mersenaryo.
Ilocos Norte
Mayor nga ginagamit sang US sa mga war games kag tambakan sang armas ang hedkwarters sang 4th Marine Brgiade Landing Team sa Camp Cape Bojeador Military Park sa Barangay Bobon, Burgos, Ilocos Norte. Ang hedkwarters gintukod sa barangay sadtong 2022. Nagasakup ini sa 30 ka ektarya nga kadutaan sa baybay sang barangay kag direkta nga nagatamwa sa South China Sea kag Taiwan Strait. May yara ini pader nga 800 metro ang kalabaon, kadamulon nga 15 metro kag pundasyon nga apat ka metro pasaka kag walo ka metro paidalum. Ginapatihan nga ginagamit ang hedkwarters para bantayan ang hulag sang China sa mando sang imperyalismong US.
Magluwas diri, ginagamit sang US ang Laoag City Airport refueling station sang US Marine Corps. Sa nasambit nga airport man ginpusisyon sang US Army Pacific Command ang ground-based nga missile system nga Typhon Mid-Range Capability nga gingamit sa Baliktan Exercises 2024. Una na nga gin-anunsyo nga kakason ini sang US sadtong Septyembre apang wala-pagpaathag ini nga ginpabilin sa sibilyan nga paluparan. Pila ka beses na nga nagpahayag sang pagpaandam ang China kag Russia sa presensya sang missile system nga ini sa Pilipinas, nga una kag naga-isahanon sa rehiyon sang Asia.
Cagayan Valley
Dugang sa duha ka “EDCA site” sa Cagayan Valley, nagapermi ang mga tropang Amerikano sa madamo nga banwa sa rehiyon.
Sa Batanes, may yara gintukod nga “Humanitarian Assistance Disaster Response (HADR) warehouse” ang US sa banwa sang Itbayat. Ang warehouse ginpondohan sang US kag gintukod katimbang ang mga soldado sang AFP. Gingamit ini sang 3rd Marine Expeditionary Forces sang US kag Joint United States Military Advisory Group para sa “HADR mission” pagkatapos sang kalamidad. May yara man detatsment nga ginateneran sang US sa Mavulis Island, Itbayat. Ginkutkot ang palibot sang pyer sang Basco para makadungka ang mga dalagko nga barko nabal sang US.
Sa Cagayan naman, gingamit sini ang mga pasilidad sang AFP sa Calayan Island, Calayan kag Fuga Island sa Aparri. Naggamit man sang iban pa nga pasilidad ang mga soldado sang US sa banwa sang Lal-lo, sa guwa sa Lal-lo Airport nga isa ka “EDCA site.”
Aurora
Sige-sige ang transpormasyon sang sibilyan nga pasilidad nga Aurora Pacific Economic Zone and Freeport Authority (APECO) sa Casiguran, Aurora padulong sa pasilidad para sa militar sang US kag mga Amerikano nga kumpaniya sa armas. Sadtong 2019, nakigsugot ang sadto rehimen Duterte sa US para sa konstruksyon sang isa ka pantalan pang-militar sa Casiguran nga kuno gamiton sang Philippine Navy. Ang amo nga proyekto (Casiguran Port Construction Project) nagabili sang ₱1.3 bilyon.
Kadungan sini, imbolbado ang US sa pagpauswag sang paluparan nga yara sa sulod sang sonang pang-ekonomiya. Sadtong 2020, nabalita nga interesado ang US sa pagtukod sang isa ka drone base diri bilang bahin sang pagpabaskog sang presensya militar sini sa rehiyon. Nabalita man ang pagsulod sang Amerikano nga kumpaniya nga Newark para mas pa nga “pauswagon” ang pantalan kag i-andam ini sa pagsulod sang mga Amerikano nga kumpaniya sa armas sa APECO.
Kasugpon ang pagpauswag sang pantalan kag paluparan sa plano sang US nga himuon nga “logistic hub” ang 1,300-ektarya nga sonang pang-ekonomiya. Sadtong Septyembre, pormal nga gindeklarar ang APECO bilang “national defense hub” ukon pasilidad nga pwede butangan sang tropa, gamit-militar, sistema sa komunikasyon kag iban pa. Ginsiling man ni Sec. Gilbert Teodoro sang Department of National Defense (DND) nga plano sang AFP nga magtukod sang kampo militar mismo sa sulod sini.
Catanduanes
Sa Catanduanes, nareport ang plano nga pagtukod sang base nabal sa Long Range Navigation ukon Loran Station sa banwa sang Bagamanoc. Suno sa mga residente, pat-ud sila nga gamiton ini sang mga soldado sang US bilang isa ka hedkwarter para sa mga barko kag armas pang-gyera. Magluwas sa kahalitan sang mismo base sa seguridad sang Pilipinas, segurado nga mapalayas ang mga mangunguma kag mangingisda nga nagapangabuhi sa lugar nga target nga butangan sang base nabal.
Madamo man ang mawad-an sang palangabuhian kon gamiton sang mga soldado nga Amerikano kag Pilipino ang mga abakahan, ulumhan, baybay kag dagat agud maglunsar sang mga war games, ehersisyo militar kag iban pa nga pagpatikal-tikal.
Marawi City
Sa Marawi city, nakahibalo ang mga lider sang komunidad sa pagtukod sang isa ka base militar gamit ang pondo sang EDCA sa “ground zero,” apang wala ini ginasapubliko sang gobyerno. Gin-report man sang nasambit nga mga lider ang plano nga magtukod sang ispesyal nga sona pang-ekonomiya sa nasambit nga lugar.
4) May kontrol bala ang Pilipinas sa mga “EDCA site”?
Wala sang kontrol ang gobyerno sang Pilipinas sa mga “EDCA site.” Taliw-as sa ginasiling sini sa publiko nga magapabilin sa idalum sang otoridad sang Pilipinas ang lugar, gintalana sang EDCA nga yara sa gahum sang militar sang US ang desisyon nga pasugtan nga makasulod ang mga upisyal sang gobyerno sang Pilipinas kon ini nakasandig sa “kaluwasan pang-operasyon kag mga rekisito pangseguridad” (Art. III, Sek. 5).
Magluwas diri, wala ginahatagan sang higayon ang Pilipinas nga gamiton ang mga pasilidad kag mga kagamitan nga ipasulod sang US sa “EDCA site”. Sa Art. IV, Sek. 3, gintalana nga “ang mga ipwesto nga kagamitan sang US para sa eksklusibo nga gamit sang mga pwersa sang US.”
Dugang pa, tuman ka hilway nga makapaguwa-pasulod sang mga armas nukleyar ang US sa mga base militar. Taliw-as sa ginapahambog nga probisyon sa EDCA nga nagadeklarar nga ang ginapasulod nga hinganiban sang US indi kalakip ang mga hinganiban nukleyar (Art. IV, Sek.6), wala sang gahum ang gobyerno sang Pilipinas nga segurohon nga ginasunod ini sang militar sang US. Sa pagkamatuod, sa Art. IV, Sek. 4, ginapahayag nga ang mga pwersa kag kontraktor sang US “hatagan sang wala sang dulunan nga akses sa mga Ginkasugtan nga Lugar sa tanan nga hambalanon kaangot sa pagpakat kag pagbodega sang mga kagamitan pang-depensa, mga suplay kag mga hinganiban.” Sa idalum sang MBA, ginapatihan nga nakapapwesto ang US sang mga hinganiban nukleyar sa Piliplinas nga wala ginapahibalo sang US kon pila kag diin, kag wala man ginhibalo sang mga nagligad nga papet nga gobyerno.
Wala na gani sang kontrol sa base militar, ginahatagan pa sang EDCA sang ispesyal nga pribiliheyo ang US kag ginatrato nga isa ka gahum soberano nga may ekstra-teritoryal nga mga kinamatarung. Sa Art. VII, Sek. 1, ginapahayag nga pwede gamiton sang mga pwersa sang US ang kuryente, tubig kag iban pa nga yutiliti nga ang bayad pareho sang ginasukot sa gobyerno sa Pilipinas kag wala sang ginasukot nga buwis. Subongman, sa Art. VII, Sek. 2, “ginahatagan-otoridad ang US nga magpadalagan sang kaugalingon sini nga sistemang telekomunikasyon” kag “ang paggamit sang radio spectrum ihatag sang libre sa US.”
5) Imprastruktura militar para sa nagadako kag permanente nga presensya
Ginpirmahan ang EDCA sa balayon sang “pagliso sa Asia” sang US agud punggan ang paglapad sang gahum sang karibal sini nga imperyalistang China. Sa idalum sang “pagliso” nga ini, ginliso sang US ang 60% sang mga pwersang nabal sa rehiyon. Ang paghabok sang presensya nga ini nagakinahanglan sang dugang nga mga pantalan, paluparan, baraks kag iban pa nga pasilidad. Ang pagbalik sang mga tropa sang US sa mga sadto base kag pagbukas sang mga bag-o kabahin sang “pagliso” nga ini.
Instrumento ang EDCA sa pagsalo sang madamuan kag malawigon nga deployment sang mga tropang Amerikano sa rehiyon, nga nagatiner sa pungsod sa tabon sang mga war games kag iban pa nga aktibidad militar. Hilway nga magamit sang mga soldado nga Amerikano ang mga pasilidad sang AFP kag mga “EDCA site” sa mga paghanas nga ini sa kahalitan sang mga Pilipino. Ang mga aktibidad nga ini gintalana sang Mutual Defense Board and Security Engagement Board (MDB-SEB).
Sadtong 2018, ginreport sang MDB-SEB ang paglunsar sang 261 ka gin-isa nga aktibidad sang US kag Pilipinas sa pungsod. Nagdako ini padulong sa 281 sadtong 2019, nangin sobra 300 sadtong 2020 kag nagdako pa sadtong 2022 nga indi maglapaw sa 400 ka mga aktibidad. Kalit ini nga naghabok padulong sa sobra 500 sadtong 2023 kag ginabana-bana nga mas dako pa sa 2024.
Maathag man nga ginalaragway sang nagadako nga isip sang mga nagapakigbahin sa Balikatan war games—ang nagapanguna nga war games sang US kag Pilipinas sa pungsod—ang nagalapad nga presensya militar sang US kag mga alyado nga dumuluong nga pungsod sini sa Pilipinas. Sadtong 2014, may yara kapin sa 2,500 ka tropang Amerikano ang nagpakigbahin sa Balikatan. Nagdako ini padulong sa 5,000 sadtong 2016 kag gintalana tani ang pagpakigbahin sang may 6,500 ka soldado nga Amerikano sadtong 2020 apang nakanselar ang Balikatan tungod sa pandemya. Bisan sa kasingki sang pandemyang Covid-19, gindayon ang Balikatan kon diin nagpakigbahin ang limitado nga isip sang mga tropang Amerikano sa 225.
Sadtong 2022, sobra 5,100 ka soldado nga Amerikano ang nagpakigbahin sa paghanas. Naggamit sila sang 50 ka eroplano pang-gyera, apat ka barkong nabal, 10 amphibious craft, apat ka HIMARS rocket system launchers, kag apat ka Patriot missile systems. Nagpakigbahin man sa paghanas ang 40 ka tinawo sang Australian Defense Force.
Ang Balikatan 39-40 subong nga tuig makabig nga pinakadako sa kasaysayan nga ginpartisiparan sang halos 16,000 ka soldado. Lakip diri ang 11,000 ka soldado nga Amerikano kag 5,000 ka tropang Pilipino kag mga soldado sang Australia kag France. Nagsulod man sa pungsod ang mga tiglawas upisyal militar sang 14 pa ka dumuluong nga pungsod para magpakigbahin kag magserbe nga tumalan-aw.
Sa una nga higayon, gindala sang US ang Balikatan sa guwa sa teritoryong dagat sang Pilipinas, kaupod ang pwersang nabal sang France. Antes sini, gintigayon sang US ang “makasaysayan” nga maniobra pang-dagat kaupod ang Pilipinas, Australia kag Japan. “Makasaysayan” man sini nga ginpakat sa pungsod kag sa Asia ang bag-o nga Typhon Missile Systems (TMS), nga ginabug-os sang apat ka missile launcher nga may kapasidad nga magpalupad sang misayl sa kalayuon nga 1,600 kilometro.
Nagpatigayon man sang bag-o nga mga war games ang US sa nagligad nga dekada lakip ang Cope Thunder kag Maritime Cooperative Activity (MCA) sa West Philippine Sea. Duha ka serye sang war games pangkahawaan nga Cope Thunder naman ang ginlunsar sang US, isa sadtong Abril kag isa sadtong Hulyo.
Mayor nga mga war games sang Enero-Agosto 2024
Halin Enero tubtob Agosto subong nga tuig, halos kada duha ka adlaw may yara ginalunsar nga war games ang mga pwersang militar sang US sa kadutaan, kahawaan kag kadagatan sang Pilipinas. Kaupod nila ang mga kaalyado nga pwersang militar kag mga tawo-tawo sini nga Armed Forces of the Philippines (AFP). Nalista ang mga war games nga ini sa sulod sang indi magnubo sa 105 sa 244 ka adlaw, kon diin pinakalawig kag wala lang-at halin Abril 7 tubtob Hunyo 21 (76 ka adlaw). Sa pangkabug-osan, nagpakigbahin sa mga ini ang indi magnubo sa 21,000 ka tropang Amerikano, mga soldado nga Australian, Canadian, Japanese, French kag iban pa nga mga dumuluong nga tropa.
Indi pipila ka higayon nga dululungan ang duha tubtob tatlo ka war games sa pungsod. Paagi sa mga ini, permanente na nga makatiner ang mga tropang Amerikano sa pungsod.
Antes kag pagkatapos sang mga war games, wala-tuo nga sinapol, paghanda kag inspeksyon ang ginalunsar sang dumuluong nga mga upisyal militar sa lugar sang mga aktibidad. Sa walo ka bulan halos 20 ka matag-as nga klase sang sinapol ang ginhiwat sang mga upisyal militar sang US sa AFP, Department of National Defense kag Malacañang.
6) Pagpamatuk sang pumuluyong Pilipino sa EDCA
Halin sang ginpirmahan ang EDCA, wala-tuo ang pagtinguha sang mga maki-pungsodnon kag demokratiko nga organisasyon agud pakigbatuan kag ipabasura ang kasugtanan. Halin sa mga ligal nga awayan, mga demonstrasyon kag internasyunal nga kampanya, nagapadayon tubtob sa subong ang pagtindog sang pumuluyong Pilipino batuk sa EDCA.
Wala pa isa ka bulan pagkatapos pirmahan ang kasugtanan, nagpasaka sang mga petisyon sa Korte Suprema ang mga maki-pungsodnon nga anay senador nga sila Rene Saguisag kag Wigberto Tañada kaupod ang mga lider sang Bagong Alyansang Makabayan (Bayan) kag iban pa nga mga progresibo sadtong Mayo 26, 2024 agud kwestyunon ang pagka-konstitusyunal sang EDCA. Sila senador Tañada kag Saguisag, kaupod ang 10 pa ka senador, nagboto sadtong 1991 para palayason ang base militar sang US sa Subic Naval Base sa Zambales kag Clark Air Base sa Pampanga. May yara pa iban nga petisyon nga ginpasaka sa Korte Suprema batuk sa EDCA.
Sa pamatbat sadtong Enero 12, 2016, gindeklarar sang Korte Suprema nga konstitusyonal ang EDCA. Nangin pinal ang desisyon sadtong Hulyo 26, 2016 sunod sang pagkapierde sang motion for reconsideration sa nauna nga desisyon sang korte.
Sa pihak sang kapierdehan nga ini, nagpadayon pa gihapon ang mga hublag protesta kag aktibidad sa pagpanguna sang mga grupo nga pungsodnon-demokratiko batuk sa EDCA, sa VFA kag iban pa nga mga indi patas nga kasugtanan militar sang US sa Pilipinas.
Lakip diri ang pagbatikos sang mga mangingisda sa mga war games sa kadagatan nga nagadulot sang pagkadiskaril sang ila palangabuhian tungod sa pagpatuman sang “fishing ban.” Sa Ilocos, nagpahayag sang pagkabalaka ang lokal nga gobyerno sa paggamit sang ila lugar nga wala sang pagpahibalo para sa Balikatan. Ginreklamo man sang mga residente ang pag-imbolbar sa ila sa war games bilang mga tighakwat sang kuno pilason nga mga Amerikano.
Pinakaulihi sa mga pagtinguha nga ini ang ginlunsar sang Bayan-USA kag Pilipinong Nagkakaisa para sa Soberanya (PINAS) nga peace mission sa Central Luzon, Ilocos Norte kag Marawi City para imbestigahan ang mga “EDCA site” kag mga ginhiwatan sang Balikatan 2024. Ginsapubliko sang misyon ang ila nahibaluan sadtong Hunyo.
Lakip sa mga natukiban sang delegasyon ang pagtambak sang US sang ginapatihan gamit-militar sa guwa sang gintalana nga mga “EDCA site” kag paghimulos sang mga soldadong Amerikano sa mga rekurso sang masang Cagayanon; pagkunsabuhay sang mga pribado nga kumpaniya kag militar; kawad-on sang pagpahibalo sa mga komunidad sa Ilocos kag Cagayan kon diin ginahiwat ang Balikatan nga nagresulta sa troma kag kahangawa sa sibilyan nga populasyon; kag militarisasyon, pagpang-ipit kag Red-tagging sa mga komunidad nga nagapangapin lang sang ila palangabuhian. Sa Marawi City, napaambit sang mga lokal nga upisyal ang disimpormasyon kaangot sa ginatukod nga base militar kag “economic zone” malapit ini sa “ground zero” gamit ang pondo sang EDCA.
Ibasura ang EDCA!
Palayason ang mga base militar sang us sa Pilipinas!
____
Ginhanda sang:
Departamento sa Impormasyon
Partido Komunista ng Pilipinas
Nobyembre 2024